Heeft u ze ook weleens gezien, verscholen op hun ingemetselde plekjes, die oh zo makkelijk aan onze aandacht ontsnappen? Het gaat hier om gevelstenen, je kunt ze overal tegenkomen in Baarn, ze zijn er zowel onder de vloer als aan de gevels van de huizen.
Een gevelsteen is een blok met inscriptie om het betreffende gebouw een eigen herkenbare identiteit te geven. Zij vertellen over de geschiedenis van het betreffende pand en verwijzen bijvoorbeeld naar de persoon die de eerste steen legde.
Gevelstenen ontstonden in de tweede helft van de 16e eeuw, ze werden gebruikt als huisteken, toen er nog geen huisnummers bestonden Vaak verwezen zij naar het beroep van de bewoner door een van de attributen van zijn vak te verbeelden Zoals een veer bij een schrijver of als de naam van de bewoner was De Zwaan of De Hond, dan was dat terug te vinden op de gevelsteen.
Zij komen vooral in Nederland voor, een enkele is te vinden in Stockholm en bij de opgravingen van Pompeï kwam er een tevoorschijn met de afbeelding van een geit boven een melkhandel en een Bacchus boven een wijnhandel.
Zelfs in het jaar 2000 werden zulke stenen nog ingemetseld onder andere in de Oosterstraat in Baarn, bij de voormalige bakkerij van Oudwater. Die steen werd gelegd door Ton Oudwater, het is een stuk marmer, werkgereedschap dat gebruikt werd in de bakkerij voor het harden van chocolade.
Ook naar gildes werd verwezen, zoals dat van de vakvereniging voor metselaars in de Borneostraat met de titel 'God zegene het eerzame handwerk'.
In de Faas Eliaslaan/hoek Cantonlaan 14 bij villa Corali werd de 1e steen gelegd in 1897 door de 5-jarige Cornelia Frederika (zie foto). De intendantswoning tegenover paleis Soestdijk heeft een gevelsteen met de tekst 'Anna Paulowna, Koningin-moeder der Nederlanden 1863'.
Reden voor het leggen van gevelstenen is waarschijnlijk toch nog de hoop op een stukje onsterfelijkheid.
Voor de goede opmerker blijven er in Baarn tal van gevelstenen te bewonderen.
Voor meer informatie over gevelstenen kunt u contact opnemen met Ton van den Oudenalder:
